รางวัลโนเบล (Nobel Prize) คงจะเป็นรางวัลที่หลายคนคุ้นชื่อกันดี เพราะมันเป็นรางวัลประจำปีระดับนานาชาติ ซึ่งจัดโดยคณะกรรมการสแกนดิเนเวีย พิจารณาผลงานวิจัยหรือความอัจฉริยะและความเชี่ยวชาญที่โดดเด่น หรือสร้างคุณประโยชน์ให้กับมนุษยชาติ ทั้งในด้านวิทยาศาสตร์และวัฒนธรรม ตามเจตจำนงของอัลเฟรด โนเบล (Alfred Nobel) นักเคมีชาวสวีเดน ถือว่าเป็นรางวัลอันทรงเกียรติสำหรับผู้ที่ทำงานในด้านวิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมจริง ๆ แต่วันนี้ นอกจากตัวรางวัลแล้ว เราอยากพาทุกคนมารู้จักกับผู้ให้กำเนิดรางวัลนี้กัน ว่าเขาเป็นใครมาจากที่ไหน
พ่อค้าความตาย
อัลเฟรด โนเบล เกิดที่กรุงสต็อกโฮล์ม ประเทศสวีเดน เมื่อวันที่ 21 ตุลาคม ค.ศ. 1833 โดยที่เขามีพ่อเป็นวิศวกร เมื่อเติบโตขึ้นครอบครัวโนเบลได้ย้ายมาอยู่ที่สหรัฐอเมริกา หลังจากนั้น อัลเฟรด ได้ทุ่มเทเวลาส่วนใหญ่ในการคิดค้นสิ่งประดิษฐ์ด้านระเบิด ด้วยสารเคมีที่ทันสมัยมากในยุคนั้นคือ “ไนโตรกลีเซอรีน” และด้วยความชาญฉลาดของเขา ทำให้ “ไดนาไมต์” ระเบิดขนาดเล็ก ที่มีความปลอดภัยในการผลิตและการขนย้ายอย่างมากถูกวางขายเพื่อใช้ในงานด้านอุตสาหกรรมต่าง ๆ เช่น การทำเหมือง การขุดคลอง การขุดอุโมงค์
แต่แล้วไดนาไมต์กลับถูกนำมาใช้ในทางทหารและการทำสงครามด้วย เป็นผลให้ผู้คนล้มตายเป็นจำนวนมากด้วยระเบิดชนิดนี้ จนครั้งหนึ่งที่พี่ชายของ อัลเฟรด โนเบล เสียชีวิตไป สื่อใหญ่จากฝรั่งเศสเข้าใจผิดคิดว่าเป็นการเสียชีวิตของเขา จึงได้พาดหัวข่าวกล่าวถึงอัลเฟรดว่า “พ่อค้าความตายได้ตายเองแล้ว” ซึ่งเขาถูกเรียกด้วยฉายานี้เนื่องจากผลิตอาวุธมรณะอย่างระเบิดไดนาไมต์ขึ้นมา นั่นทำให้เขารู้สึกผิดอย่างมาก และสร้างแรงจูงใจให้เขามอบทรัพย์สินของตนเองกว่า 94% มาใช้เป็นเงินรางวัลให้แก่ผู้ที่สร้างคุณประโยชน์แก่โลกใบนี้ นั่นคือจุดกำเนิดของ “รางวัลโนเบล” ที่เราคุ้นชื่อกันดี
ชายผู้มอบรางวัล
รางวัลโนเบลเริ่มต้นมอบครั้งแรกในปี ค.ศ. 1901 โดยตอนแรกมีเพียง 5 สาขา ได้แก่ สาขาสรีรวิทยาหรือการแพทย์ สาขาฟิสิกส์ สาขาเคมี สาขาวรรณกรรม และสาขาสันติภาพ และในปี ค.ศ. 1969 ธนาคารแห่งชาติสวีเดน ก็ได้เพิ่มการมอบรางวัลสาขาเศรษฐศาสตร์เข้ามาอีกด้วย โดยใช้ชื่อว่า รางวัลธนาคารกลางสวีเดน สาขาเศรษฐศาสตร์ เพื่อรำลึกถึงอัลเฟรด โนเบล ซึ่งรางวัลทั้ง 6 สาขาก็ถูกมอบมาจนถึงในปัจจุบัน
การมอบรางวัลโนเบลสาขาสันติภาพจัดขึ้นที่เมืองออสโล ประเทศนอร์เวย์ ส่วนสาขาอื่น ๆ จัดที่เมืองสต็อกโฮล์มประเทศสวีเดน ผู้ได้รับรางวัลโนเบลในแต่ละสาขานั้นถือว่าเป็นเกียรติยศสูงสุดในสาขาวิชาชีพนั้น ๆ
และถ้าหากอยากรู้ข้อมูลเกี่ยวกับรางวัลโนเบลด้านวิทยาศาสตร์ของปี 2022 ให้มากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นใน สาขาสรีรวิทยาหรือการแพทย์, สาขาฟิสิกส์, หรือ สาขาเคมี ทางเว็บไซต์ The Principia ของเราได้รวบรวมไว้ให้แล้ว สามารถคลิกที่ชื่อสาขาเพื่อเข้าไปดูต่อได้เลย
อ้างอิง
10 ธันวาคม 1901 มอบรางวัลโนเบลเป็นครั้งแรก รางวัลแห่งมวลมนุษยชาติ