เมื่อผึ้งบินผ่านกระจก จะเกิดพฤติกรรมที่แปลกประหลาด

ในปีค.ศ. 1963 นักกีฏวิทยาชาวออสเตรียชื่อ Herbert Heran และนักวิทยาศาสตร์ด้านพฤติกรรมศาสตร์ชาวเยอรมัน Martin Lindauer สังเกตเห็นพฤติกรรมที่แปลกประหลาดของผึ้งในการบินขึ้นไปในอากาศ

เมื่อฝูงผึ้งที่ได้รับการฝึกฝนถูกปล่อยให้บินข้ามทะเลสาบ พวกมันจะบินไปถึงอีกฝั่งหนึ่งได้ก็ต่อเมื่อมีคลื่นบนผิวน้ำ ในทางกลับกันหากทะเลสาบที่บินผ่านผิวน้ำเงียบสงบไม่มีคลื่นคล้ายกับกระจก ผึ้งจะสูญเสียการควบคุมระดับความสูงในการบินทันทีจนทำให้ชนเข้ากับผิวน้ำที่ดูเหมือนกระจกได้ ในเวลานั้นการค้นพบนี้สนับสนุนแนวคิดที่ว่าผึ้งใช้การมองเห็นเพื่อนำทางระหว่างการบิน และการศึกษาติดตามผลได้เพิ่มข้อมูลเชิงลึกที่น่าสนใจเกี่ยวกับกลยุทธ์การบินของนักบินตัวน้อยที่มีความสามารถเหล่านี้ การจำลองการทดลองในปีค.ศ. 1963 นักวิจัยได้แสดงให้เห็นว่าผึ้งมองดูพื้นดินที่เร่งความเร็วด้านล่างเพื่อควบคุมระดับความสูงในการบินของพวกมัน

ล่าสุดได้มีการทดลองเพื่อสนับสนุนแนวคิดนี้โดยการทดลองเกิดขึ้นภายในอุโมงค์สี่เหลี่ยมความยาว 220 เซนติเมตรที่วางไว้ในพื้นที่กลางแจ้ง โดยมีกระจกติดอยู่บนเพดานและมีพื้นที่สามารถปิดให้ดูเหมือนผนังเก่าธรรมดาได้

เมื่อปิดกระจกทั้งหมดด้วยพื้นที่เหมือนผนังเก่าแล้ว ผึ้งมักจะบินจากอุโมงค์ด้านหนึ่งไปยังอีกฝั่งหนึ่งโดยรักษาระดับความสูงไว้เกือบตลอดเวลา แต่เมื่อผนังถูกดึงออกทำให้เห็นกระจกที่อยู่ภายใน เวลามองดูทำให้เหมือนว่าความสูงของอุโมงค์จะเพิ่มขึ้นเป็นสองเท่า การชนของผึ้งก็เริ่มขึ้น โดยผึ้งจะเริ่มออกบินตามปกติแต่หลังจากบินไปได้ประมาณ 40 เซนติเมตร ความสูงของพวกมันก็จะเริ่มลดลงจนผึ้งเริ่มบินชนกับพื้นที่เป็นกระจก ในขณะเดียวกันถ้าทั้งเพดานและพื้นเป็นกระจก ผึ้งจะเริ่มสูญเสียระดับความสูงหลังจากบินได้ตั้งแต่ประมาณ 8 เซนติเมตรเท่านั้น หลังจากนั้นไม่นานก็กระแทกเข้ากับกระจก

สรุปคือ ดูเหมือนว่าผึ้งจะใช้การมองเห็นบนพื้นเพื่อรักษาระดับความสูง เมื่อเทียบกับการมองเห็นจากด้านบนบนท้องฟ้า เมื่อพื้นดินไม่สามารถประเมินระดับความสูงแก่แมลงได้อีกต่อไป นักวิจัยคิดว่าพวกมันลดระดับความสูงลงไปเพื่อดูว่าพวกมันจะสามารถใช้ ‘ประสาทสัมผัสที่ใต้ท้อง’ ได้หรือไม่ เมื่อคิดว่ามันอยู่ไกลกว่าที่เป็นอยู่พวกมันก็ตกลงสู่พื้นในที่สุด

ที่น่าสนใจคือ การทดลองที่คล้ายคลึงกันนี้พบว่าแมลงวันผลไม้ไม่ได้ใช้การมองพื้นเพื่อควบคุมระดับความสูงของพวกมัน ดังนั้นแมลงที่แตกต่างกันจึงอาจใช้เทคนิคที่แตกต่างกันเพื่อรักษาระดับการบินของพวกมัน

อ้างอิง

Science Alert | There’s a Really Weird Effect When Honeybees Fly Over a Mirror

Royal Society Publishing | Floor and ceiling mirror configurations to study altitude control in honeybees