คุณคิดว่ามัมมี่ที่เก่าแก่ที่สุดในโลกอยู่ที่ใด? เชื่อว่าหลาย ๆ ท่านจะคิดว่าอาจจะเป็นอู่อารยธรรมโบราณที่ขึ้นชื่อเรื่องการทำมัมมี่อย่างไอยคุปต์โบราณ แต่ว่าในความจริงแล้วมัมมี่ที่เก่าแก่ที่สุดนั้นกลับพบได้ในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่เวียดนาม แถวบ้านเรานี่เอง โดยมีอายุเก่าแก่มากกว่า 12,000 ถึงประมาณ 4,000 ปีมาแล้ว
ที่มา : © Eo naya/ Shutterstock
ในช่วงแรกที่มีการขุดพบมัมมี่ในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้นักวิจัยต่างงุนงงว่าทำไมมัมมี่แถบนี้ล้วนมีการจัดท่าให้อยู่ในท่าขดตัวเหมือนทารกในครรภ์ ซึ่งแสดงให้เห็นถึงพิธีกรรมบางอย่างในยุคก่อนที่ศาสนาพุทธและพราหมณ์จะเข้ามาในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ทั้งมัมมี่ทั้งหมดที่เจอก็ไม่ได้ถูกปิดผนึกใส่โลงศพเหมือนกับมัมมี่ในอียิปต์ในอียิปต์อีกด้วย
นักวิจัยจึงตัดสินใจตรวจสอบโครงสร้างภายในของมัมมี่อย่างละเอียด ด้วยการใช้รังสีเอกซ์เรย์ ร่วมกับการใช้สเปกโทรสโกปีอินฟราเรด จนพบหลักฐานของว่ามัมมี่ในแถบนี้นั้นได้รับความร้อนแบบอ่อน ๆ มาก่อน ไม่ใช่การเผาไหม้โดยตรงจากการเผาศพ ซึ่งชี้ให้เห็นว่าพิธีศพเฉพาะทางที่เกี่ยวข้องกับ ‘การรมควันศพ’ ที่น่าจะมีการปฏิบัติกันอย่างแพร่หลายในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
ที่มา : © C M Stimpson
โดยนักวิทย์สันนิษฐานว่าคนยุคโบราณอาจค้นพบกระบวนการรมควันเพื่อรักษาสภาพศพโดยบังเอิญระหว่างการทำพิธีบางอย่าง หรือพวกเขาอาจพบวิธีนี้ได้ก่อนผ่านการรมควันเนื้อสัตว์เพื่อถนอมอาหารก็ได้
นอกจากนี้การค้นพบมัมมี่โบราณในเวียดนามยังสนับสนุนแนวคิดการอพยพของมนุษย์ 2 ระลอกในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ตามทฤษฎีที่เรามีอยู่ในปัจจุบัน ซึ่งคาดว่ามนุษย์นักล่าสัตว์และเก็บของป่าโบราณได้เดินทางมายังพื้นที่นี้ตั้งแต่ 65,000 ปีก่อน ก่อนที่ต่อมาชาวนายุคหินใหม่ตอนปลาย ได้เดินทางมาถึงเมื่อ 4,000 ปีก่อน ซึ่งพาประเพณีการฝังศพมาในพื้นที่ด้วย
